"Жалгыз калп бүт дүйнөнү чирите алат, а жалгыз чындык ошондон куткарат."
А.Солженицын

Александр Исаевич Солженицын 1918-жылы 11-декабрда Кисловодск шаарында төрөлгөн. Математика жана физика боюнча жогорку билим алып, Улуу Ата Мекендик согуш маалында артиллерия офицери болуп кызмат кылган. Бирок согуштун соңуна жетпей, 1945-жылы Сталиндин саясатын катуу сынга алган жеке каттары үчүн камакка алынат.

Куугунтукка кабылышы

"Антисоветтик үгүт" деген айып менен 8 жылга лагерге кесилет. Лагерь турмушунан кийин дагы үч жылын "түбөлүк сүргүндө" өткөрөт. Ошол жылдар анын дүйнө таанымын түп тамырынан өзгөртүп, дүйнө таанымы тоталитардык системага каршы адабий күрөштүн негизине айланат.

Чыгармалары жана маңызы

1956-жылы Хрущёвдун "эркиндик шамалы" учурунда акталган соң, Солженицын чыгармачылыкка толук киришет.

Алгачкы чыгармасы "Иван Денисовичтин бир күнү" ("Один день Ивана Денисовича") — советтик лагерь турмушун реалдуу сүрөттөгөн алгачкы ачык текст. Анысы “Новый мир” журналында жарыяланып (1962), бул чыгарма аны дүйнөгө таанытат.

Кийинки ири эмгектери — "ГУЛАГ архипелагы" жана "Рак корпусу" — советтик репрессиянын масштабын, адам тагдырларын аёсуз ачып берет. "ГУЛАГ архипелагы" — документалдуу жана көркөм баяндын синтези болгондуктан, миңдеген күбөлөрдүн окуялары аркылуу тоталитардык машиненин беткабын ачкан.

Коомго тийгизген таасири

Солженицын — советтик системанын эң таасирдүү сынчыларынын бири. 1970-жылы ал Нобел сыйлыгын алып, 1974-жылы КГБ тарабынан жарандыгынан ажыратылып, өлкөдөн чыгарылат. Эми ал эмигрант болуп Европада жана АКШда жашап, чыгармаларын эркин жарыялайт.

1994-жылы СССР кулагандан кийин гана Орусияга кайтып келет.

Александр Солженицын — сөз эркиндигинин жана жазуучунун моралдык жоопкерчилигинин символу. Анын чыгармалары тоталитардык доорду документалдуу эстеликке айландырып, системага каршы чындыкты айтуунун баасы кээде өмүр менен тең болушу мүмкүн экенин эскертет.

Бул макала Жаратман Интеллекттин көмөгү менен даярдалды.

Эгер «РухЭш» сайтынын ишмердиги токтоп калбашын кааласаңыз, бизди колдоо үчүн төмөнкү банктык эсебибизге өз каалооңузга жараша акча которо аласыз... Мбанк + 996 558 08 08 60 жана Оптимабанк-4169585341612561.