Ким Дон Ин (김동인, 1900–1951) — корей адабиятынын алгачкы профессионал жазуучуларынын бири. Ал Токио университетинде билим алган, жапон жана европалык реализмдин ыкмаларын өздөштүрүп, аларды корей турмушуна ылайыкташтырган. Ким Дон Индин чыгармаларында адамдын ички карама-каршылыктары, моралдык түшүнүктөр менен жашоо муктаждыгынын ортосундагы күрөш терең сүрөттөлөт.

“Картөшкө” — анын эң белгилүү чыгармасы. Ал жөнөкөй аялдын жакырчылыкта адамдык кадырынан ажырап, коом тарабынан кор болгон тагдырын көрсөтөт. Бул аңгеме ХХ кылымдын башындагы Кореянын социалдык абалын түшүнүүгө ачкыч болуп саналат. Адам тагдырындагы жакырчылык менен моралдык кыйроо темасы бүгүн да актуалдуу.

АҢГЕМЕ

Кедейчилик — адамды эң акыркы чекке жеткирчү жүк. Ал жан дүйнөнү гана эмес, намыс менен абийирди да акырын соруп, жок кылат.

Бокнам айылынын чет жагында жашаган Ён Самтын аялы кедейчиликтин оор запкысын көрүп келаткан. Күйөөсү күнү-түнү талаада иштесе да, үй-бүлөсүн тоюнтар тамак табуу кыйын эле. Үйүндө тамак түгөнгөндө, ал зайып колуна себет алып, токойго чыгып, жапайы картөшкө казчу.

Бир күнү ал адаттагыдай эле токойго жөнөдү. Жер катуу, картөшкө терең көмүлүү. Күндүн ысыгынан тери шорголоп, буттары ылайга малынды. Колдорунун териси жараланып, кан аралаш ылайга ботала-шотала боёлду. Бирок ал токтогон жок. Балдарынын ачка ыйы кулагында жаңырып турду.

Картөшкө казып жатып эле алыстан күлкү угуп калды. Башын көтөрсө, жолдо байманалуу үйдүн кожоюндары арак ичип, тамак жеп, шарактап күлүп отурушуптур. Аялдын көзү алардын дасторконуна түшүп, жүрөгү тыз этти. Көз алдына ач-жылаңач балдары келди.

Кайтып баратканда бакылдашкан кожоюндардын бири ага көз агытып калбаспы. Ал көз караш жийиркенич менен ырайымдын ортосунда кадалды. Ал аялга бир кесим нан сунуп, акырын шыбырады:

— Эгер эртең да келсең, сага дагы берем...

Эртең менен аял ойлонду: барсамбы же жокпу? Күйөөсү талаага кетти. Үйдө ач балдары отурат. Акыры жүрөгү жеңилди. Ал кайра ошол жерге барды. Ошол күндөн тарта анын жолу өзгөрдү. Ал нан, акча, тамакка кенен жете баштады, бирок жан дүйнөсүн зилдеген күңүрттүк пайда болду.

Күндөр өтө берди. Күйөөсү эч нерседен шек алган да жок. Бирок айылда имиш кептер тарады. «Токойго картөшкө казганы эмес, башка балээ үчүн барат экен».

Күйөөсү муну уккан соң, катынын катуу сабады. Токмок жеген жубайы ыйлаган да жок, анын ыйлаар жашы эбак соолуган эле...

Көп өтпөй ал ооруп калды. Кыш узап, жаз келгенде анын көзү биротоло жумулду. Үй бурчунда кышкысын казылган картөшкөнүн бир ууч калдыгы гана кагырап катып жаткан.

Күйөөсү ал калдыктарды көрүп, деми чыкпай ыйлап жиберди. Бирок ал ый кеч болуп калган эле...

Бул чыгарма Жаратман Интеллекттин (ChatGPT) көмөгү менен кыргыз окурмандарына сунушталат